Το ποσοστό των ανθρώπων που παρέχουν πρώτες βοήθειες σε έναν άγνωστο διαφέρει σημαντικά ανάλογα με τη χώρα, την κουλτούρα και την εκπαίδευση του πληθυσμού. Σύμφωνα με διεθνείς στατιστικές, αυτό το ποσοστό κυμαίνεται μεταξύ 20% και 60%.

Σε χώρες με υψηλή εκπαίδευση στις πρώτες βοήθειες, όπως οι Σκανδιναβικές χώρες, το ποσοστό φτάνει ακόμη και το 60% ή και περισσότερο. Εκεί, η εκπαίδευση πρώτων βοηθειών αποτελεί μέρος της καθημερινότητας και της εκπαίδευσης των πολιτών. Δυστυχώς, σε άλλες χώρες, όπου η εκπαίδευση πρώτων βοηθειών δεν είναι τόσο διαδεδομένη, οι άνθρωποι δηλώνουν πρόθυμοι να παρέχουν πρώτες βοήθειες μόνο σε ποσοστό 20-30%.

Στην Ελλάδα, αν και τα στοιχεία παραμένουν ελλιπή, οι διαθέσιμες στατιστικές δείχνουν ότι η πλειονότητα των πολιτών δεν προσφέρει πρώτες βοήθειες όταν χρειαστεί. Συγκεκριμένα, μόλις το 11,7% των ερωτηθέντων διαθέτει γνώσεις καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ), ενώ το 79% δηλώνει ότι δεν έχει παρακολουθήσει ποτέ πρόγραμμα εκμάθησης  πρώτων βοηθειών με πρακτική άσκηση (Καραδημήτρη & Συκιώτη, 2005) (Μανδακάκη & Σηφάκη, 2010). Αυτά τα στοιχεία υπογραμμίζουν την έλλειψη εκπαίδευσης στις Πρώτες Βοήθειες ως σημαντικό κοινωνικό ζήτημα στην Ελλάδα.

Τα τελευταία 10 χρόνια, το ποσοστό των εκπαιδευμένων πολιτών πιθανότατα έχει αυξηθεί σημαντικά, και μια εκτεταμένη, επίσημη έρευνα θα μπορούσε να το αποτυπώσει. Ωστόσο, πολλοί άνθρωποι συνεχίζουν να διστάζουν να παρέχουν πρώτες βοήθειες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που οδηγούν στην μη παροχή Πρώτων Βοηθειών;

1. Έλλειψη γνώσης και εκπαίδευσης: Πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν πώς να αντιδράσουν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, διότι δεν έχουν λάβει την απαραίτητη εκπαίδευση στις πρώτες βοήθειες.
2. Φόβος μήπως κάνουν λάθος: Ακόμα κι αν έχουν κάποια εκπαίδευση, φοβούνται ότι θα κάνουν λάθος και θα προκαλέσουν περισσότερο κακό παρά καλό.
3. Φόβος για νομικές συνέπειες: Ο φόβος μήπως η παροχή πρώτων βοηθειών οδηγήσει σε νομικά προβλήματα, αν κάτι πάει στραβά, αποτρέπει πολλούς από το να βοηθήσουν.
4. Πανικός και άγχος: Σε επείγουσες καταστάσεις, ο πανικός και το άγχος μπορούν να εμποδίσουν κάποιον να αντιδράσει αποτελεσματικά και να παράσχει πρώτες βοήθειες.
5. Έλλειψη αυτοπεποίθησης: Ακόμα και άτομα που έχουν εκπαιδευτεί μπορεί να μην νιώθουν σίγουροι για τις ικανότητές τους, κάτι που μπορεί να τα αποθαρρύνει από το να παρέμβουν.
6. Αδιαφορία ή απάθεια: Κάποιοι άνθρωποι δεν αισθάνονται υποχρεωμένοι να βοηθήσουν, είτε λόγω αδιαφορίας είτε επειδή δεν νιώθουν συναισθηματική σύνδεση με την κατάσταση.
7. Φόβος για μόλυνση: Ο φόβος της μόλυνσης ή της μετάδοσης ασθενειών αποτρέπει πολλούς από το να βοηθήσουν όταν υπάρχει επαφή με αίμα ή άλλα σωματικά υγρά.
8. Πολιτισμικοί ή κοινωνικοί παράγοντες: Σε ορισμένες κοινωνίες ή πολιτισμούς, οι άνθρωποι μπορεί να διστάζουν να αγγίξουν έναν ξένο ή να παρέμβουν σε προσωπικές καταστάσεις.

Γιατί όμως είναι σημαντική η άμεση παροχή Πρώτων Βοηθειών και γιατί αποτελεί κοινωνικό ζήτημα;

1. Χάνονται ζωές: Σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως καρδιακή ανακοπή, πνιγμός ή σοβαρή αιμορραγία, η γρήγορη παρέμβαση σώζει ζωές. Όταν λίγοι άνθρωποι είναι πρόθυμοι ή ικανοί να παρέμβουν, οι πιθανότητες επιβίωσης μειώνονται δραματικά.
2. Καθυστέρηση στην παροχή βοήθειας: Όταν οι παρευρισκόμενοι δεν παρέχουν πρώτες βοήθειες, το θύμα περιμένει μέχρι να φτάσουν οι επαγγελματίες διασώστες. Αυτή η καθυστέρηση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές ή ακόμα και σε θάνατο.
3. Πρόσθετη επιβάρυνση για τα συστήματα υγείας: Όταν δεν παρέχονται πρώτες βοήθειες, οι τραυματισμοί ή οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης επιδεινώνονται, απαιτώντας πιο εντατική και δαπανηρή ιατρική φροντίδα.
4. Αίσθηση ανασφάλειας στην κοινωνία: Όταν οι άνθρωποι νιώθουν ότι δεν μπορούν να βασιστούν στους γύρω τους σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, αναπτύσσεται αίσθηση αποξένωσης και ανασφάλειας μέσα στην κοινωνία.
5. Χαμένη ευκαιρία για εκπαίδευση και ενδυνάμωση: Αν οι πολίτες δεν αποκτούν γνώσεις και εμπειρίες που τους κάνουν πιο ικανούς και σίγουρους σε κρίσιμες στιγμές, παραμένουν απροετοίμαστοι και αβέβαιοι. Η συμμετοχή στις πρώτες βοήθειες ενδυναμώνει την αίσθηση του καθήκοντος και της αλληλεγγύης μεταξύ των πολιτών.
6. Κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες: Οι άνθρωποι από φτωχότερες ή λιγότερο προνομιούχες κοινότητες συχνά έχουν λιγότερη πρόσβαση σε εκπαιδευτικά προγράμματα πρώτων βοηθειών, με αποτέλεσμα να είναι πιο απροετοίμαστοι σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

Συνολικά, το χαμηλό ποσοστό των ανθρώπων που παρέχουν πρώτες βοήθειες αποτελεί μια χαμένη ευκαιρία για την προστασία της δημόσιας υγείας, την ενίσχυση της αλληλεγγύης και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής σε κάθε κοινωνία. Αν αυτά τα ποσοστά ήταν υψηλότερα, οι κοινωνίες θα ήταν πιο ασφαλείς, πιο συνεκτικές και καλύτερα προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν καταστάσεις κρίσης.

Πως μπορούμε να αυξήσουμε το ποσοστό των ανθρώπων που παρέχουν Πρώτες Βοήθειες;

Για να αυξήσουμε το ποσοστό αυτό, χρειάζεται μια πολυδιάστατη προσέγγιση που περιλαμβάνει εκπαίδευση, ενημέρωση και ενίσχυση της εμπιστοσύνης του κοινού. Ακολουθούν μερικές στρατηγικές που υιοθετούμε στην Firstaider και πιστεύουμε ότι συμβάλουν σε αυτό:

1. Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση: Με την προσφορά σεμιναρίων πρώτων βοηθειών, ενθαρρύνουμε περισσότερους ανθρώπους να μάθουν βασικές δεξιότητες. Η διδασκαλία πρώτων βοηθειών σε σχολεία, πανεπιστήμια και χώρους εργασίας διασφαλίζει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αποκτούν βασικές γνώσεις από νεαρή ηλικία. Επιπλέον, ανανεώνουμε την εκπαίδευση περιοδικά για να διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι επικαιροποιούν τις γνώσεις τους.
2. Ενημέρωση και προώθηση: Μέσα από καμπάνιες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αναδεικνύουμε τη σημασία της παροχής πρώτων βοηθειών, τονίζοντας ότι η σωστή εκπαίδευση σώζει ζωές. Παράλληλα, προβάλλοντας επιτυχημένα παραδείγματα ανθρώπων που έσωσαν ζωές μέσω των πρώτων βοηθειών και ενισχύουμε την πίστη στην αξία της παρέμβασης.
3. Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης: Με την πρακτική εκπαίδευση σε ρεαλιστικά σενάρια, επιτρέπουμε στους εκπαιδευόμενους να εξασκούν τις δεξιότητές τους και αυξάνουμε την αυτοπεποίθησή τους. Επιπρόσθετα, η παροχή πληροφόρησης σχετικά με τους νόμους που προστατεύουν αυτούς που παρέχουν πρώτες βοήθειες (όπως οι νόμοι περί καλής πίστης) μειώνουν τον φόβο των νομικών συνεπειών.
4. Απλοποίηση της διαδικασίας πρώτων βοηθειών: Αναπτύσσοντας και προωθώντας απλούς, εύκολα κατανοητούς οδηγούς πρώτων βοηθειών, διευκολύνουμε τους ανθρώπους να αντιδράσουν γρήγορα και αποτελεσματικά. Επίσης, ενθαρρύνουμε τη χρήση εφαρμογών κινητών τηλεφώνων που παρέχουν άμεσες οδηγίες για την παροχή πρώτων βοηθειών.
5. Δημιουργία μιας κουλτούρας αλληλεγγύης: Μέσα από τα ομαδικά προγράμματα, ενθαρρύνουμε την έννοια της κοινωνικής ευθύνης και της αλληλεγγύης μέσα στην κοινότητα και ενθαρρύνουμε τους πολίτες να βοηθήσουν τους άλλους σε καταστάσεις ανάγκης.
6. Μείωση των εμποδίων: Διαθεσιμότητα εξοπλισμού: Παροτρύνουμε την τοποθέτηση αυτόματων εξωτερικών απινιδωτών (AED) σε δημόσιους χώρους, εκπαιδευτήρια, χώρους εργασίας και αθλητικές εγκαταστάσεις, εκπαιδεύοντας τους πολίτες στη χρήση τους. Μείωση του φόβου για μόλυνση: Παρέχουμε κατάλληλο εξοπλισμό προστασίας (π.χ. γάντια, μάσκες εμφυσήσεων).

Με την εφαρμογή αυτών των στρατηγικών, μπορούμε να αυξήσουμε το ποσοστό των ανθρώπων που παρέχουν πρώτες βοήθειες, δημιουργώντας μια πιο ασφαλή και υποστηρικτική κοινωνία.

Στην Firstaider, λέμε πάντα: «Μαζί, μπορούμε να κάνουμε την εκπαίδευση Πρώτων Βοηθειών, κουλτούρα ζωής».

Έχοντας πλήρη επίγνωση της κοινωνικής μας ευθύνης, δίνουμε σε κάθε εκπαιδευόμενό μας τα εφόδια να ανταποκριθεί σε περίπτωση ανάγκης και στοχεύουμε σε όλα μας τα εκπαιδευτικά προγράμματα να κάνουμε τις Πρώτες Βοήθειες βίωμα για τους πολίτες, παρέχοντας τις γνώσεις και την αναγκαία αυτοπεποίθηση.

Επικοινωνήστε μαζί μας για να βρούμε την εκπαίδευση που σας ταιριάζει.